Regelmatig schrijven we over auteursrechtelijk beschermde foto’s en het feit dat u deze foto’s niet zomaar zonder toestemming mag gebruiken. Maar rust er op elke foto auteursrecht? Deze vraag stond recentelijk centraal in een zaak over een close-up foto van een temperatuurmeter in een auto.
Feiten
Masterfile heeft van fotografen van over de hele wereld exclusieve licenties gekregen, dan wel de auteursrechten overgedragen gekregen, op de foto’s van deze fotografen, die Masterfile op haar website www.masterfile.com aanbiedt. Mediapro treedt in Europa namens Masterfile op tegen auteursrechtinbreuken op deze foto’s.
Persoon X heeft een website waarop hij informatie deelt over het tunen van auto’s. Op deze website heeft hij de foto van een temperatuurmeter geplaatst. Masterfile stelt dat deze foto auteursrechtelijk is beschermd en dat persoon X geen toestemming heeft om deze foto openbaar te maken. De foto staat sinds juli 2012 online. Masterfile en Mediapro vorderen derhalve een schadevergoeding van € 1.350,– en nog eens € 1.350,– als sanctie.
Juridisch kader
In beginsel geldt, dat als er auteursrecht op een foto zit en u gebruikt deze foto zonder toestemming van degene die de foto heeft gemaakt, diegene dan inbreuk maakt op het auteursrecht op die foto. Echter voor foto’s geldt, dat een neutrale productfoto op een witte achtergrond meestal niet auteursrechtelijk is beschermd en dus door u mag worden overgenomen, ook als het gaat om een foto van hoge kwaliteit waar veel werk aan is besteed. Voor de vraag of een foto auteursrechtelijke bescherming geniet, is dat niet doorslaggevend. Pas als er achtergronden, schaduwspel of andere creatieve inbreng in de foto’s te zien is, is de foto mogelijk wel beschermd.
Het criterium is namelijk dat een foto ‘eigen oorspronkelijk karakter en het persoonlijke stempel van de maker’ moet hebben. Oftewel; u mag het niet zelf al hebben geleend en er moeten creatieve keuzes in de foto zitten. Productfoto’s zijn doorgaans natuurgetrouwe, zo duidelijk en correct mogelijke weergaven van de te verkopen producten tegen een witte achtergrond, gemaakt met het doel de producten zo objectief mogelijk te tonen. Een en ander zou anders kunnen zijn indien de producten op de foto’s bijzonder zouden zijn gerangschikt of zijn weergegeven tegen een bijzondere achtergrond. Voor auteursrecht op productfoto’s is dus meer nodig.
Stel nou dat u meer productfoto’s (en beschrijvingen) van een derde gebruikt, terwijl er ook foto’s (en beschrijvingen) van bijvoorbeeld de fabrikant voorhanden zijn, en de lay-out ook bijna identiek is, dan is dat mogelijk, als geheel genomen, onrechtmatig. In plaats van alles bij een derde te halen, had u ook zelf wat foto’s en teksten kunnen maken. Profiteren van het werk van een ander is niet de bedoeling.
Oordeel rechter
De foto in kwestie was volgens de rechter een natuurgetrouwe, zo duidelijk en correct mogelijke foto van de temperatuurmeter. Voor de rechter was het onvoldoende duidelijk dat er mogelijk keuzes waren gemaakt met betrekking tot de belichting, afstand en hoek waarin de foto genomen is. Bij iedere foto zal iemand (en in veel gevallen doet de camera dit zelfs zelf) de belichting, afstand en hoek moeten instellen. De foto in kwestie is dus niet auteursrechtelijk beschermd en de vorderingen werden afgewezen.
Maar wanneer draagt een foto wel het persoonlijk stempel van de fotograaf? Volgens de rechter moeten de keuzes resulteren in een foto die zich zodanig onderscheidt van andere foto’s, dat daaraan is af te zien dat de fotograaf persoonlijke keuzes heeft gemaakt.
In de praktijk
Niet iedere foto is dus auteursrechtelijk beschermd. Toch raden we u aan om het zekere voor het onzekere te nemen en niet zomaar een foto die u op Google hebt gevonden, te gebruiken op uw website. Controleer altijd of de foto auteursrechtelijk beschermd is.
